Santiago de Compostela, 29 de xaneiro de 2024.- O grupo de investigación de Hematoloxía e Xenómica Computacional (GrHeCo-Gen) do IDIS vén de recibir o Premio Fundación Centro Oncolóxico de Galicia ‘José Antonio Quiroga y Piñeyro’ da Real Academia de Medicina. de Galicia. O galardón, entregado na sede coruñesa durante o acto de inauguración do curso académico, recoñece un estudo que aborda a mellora do tratamento do mieloma múltiple mediante modelos de aprendizaxe baseados en datos clínicos e xenéticos dos pacientes.
Ao acto de entrega do premio asistiron o investigador líder do equipo IDIS GrHeCo-Gen, Adrián Mosquera, e representantes da Real Academia de Medicina de Galicia. O traballo premiado leva por título “Predicción da supervivencia e optimización do tratamento de pacientes con mieloma múltiple mediante modelos de aprendizaxe automática baseados en datos clínicos e de expresión xénica” e foi premiado con 9.000 euros. Na investigación analizáronse parámetros como a idade dos pacientes e os xenes para comprobar como evolucionaría a enfermidade en cada persoa.
Aínda que existen diferentes prognósticos, o mieloma múltiple segue sendo na maioría dos casos unha enfermidade incurable cunha evolución clínica diversa que aínda ten unha ampla marxe de mellora. Por este motivo, investigadores do grupo de Hematoloxía e Xenómica Computacional do IDIS publicaron esta investigación pioneira que recolle “algúns resultados prometedores que integran datos clínicos e bioquímicos con perfís de expresión xenética”, sinala o equipo de investigación.
Os investigadores do IDIS aplicaron algoritmos de aprendizaxe automática aos datos clínicos e xenéticos recollidos para predecir o prognóstico da enfermidade. “Creamos un modelo forestal aleatorio de 50 variables que podería predecir a supervivencia global cun alto acordo entre os conxuntos de adestramento e validación”, di o líder do grupo GrHeCo-Gen, Adrián Mosquera. As variables analizadas incluíron a idade do paciente, o estadio ISS, a microglobulina B2 sérica, o tratamento de primeira liña e a expresión de 46 xenes.
As predicións de supervivencia para cada paciente, tendo en conta a primeira liña de tratamento, mostraron que os individuos tratados coa combinación de fármacos previstas tiñan significativamente menos probabilidades de fallar o tratamento que os pacientes tratados con outros medicamentos. Isto foi especialmente importante entre os pacientes tratados cunha combinación triple que incluía bortezomib, un fármaco inmunomodulador (ImiD) e dexametasona.
O modelo tamén mostra unha tendencia a manter o seu valor preditivo en pacientes con perfís de alto risco. Deste xeito, o grupo de investigación presentou un modelo preditivo para a supervivencia do mieloma múltiple baseado na integración de datos clínicos, bioquímicos e de expresión xénica con ferramentas de aprendizaxe automática.
Tratamento individualizado
Aínda que cada vez hai máis tratamentos dispoñibles, a selección non é individualizada para cada paciente. Actualmente trátanse por consenso ou por resultados de ensaios clínicos que tratan a grupos globais de pacientes, “por iso a busca de biomarcadores para predecir a resposta a diferentes tratamentos particulares que nos poidan indicar que pacientes necesitan máis tratamento, cales menos e que combinacións. que se poidan aplicar diferentes tratamentos é algo que nos cuestionamos nestes momentos”, sinala Adrián Mosquera.
Ao longo do estudo, o equipo de investigación observou que ao identificar os biomarcadores que predicen unha mellor resposta a un tratamento ou outro, os pacientes recibían un tratamento máis eficaz, permitindo unha resposta máis longa e unha maior supervivencia. “Isto suxire a posibilidade de individualizar o tratamento en función dos perfís moleculares do tumor e non en función dos protocolos de ensaios clínicos”, afirma o investigador do IDIS.
Aínda que moitos tumores son incurables, cada vez son máis os pacientes con mieloma múltiple que experimentan unha remisión máis longa da enfermidade. “Debemos ter en conta que cada vez hai máis terapias dispoñibles, polo que conseguir o tratamento individualizado axeitado proporcionará unha resposta e unha maior supervivencia que dar un tratamento inferior”, sinala o investigador.
Novos proxectos
O investigador Adrián Mosquera, encargado de recoller o galardón, agradeceu ao seu grupo de traballo o recoñecemento. “Este recoñecemento é un aval da comunidade científica de que a liña na que traballamos é correcta e xera interese entre outros investigadores; Este galardón empúranos a seguir investigando a estratexia para mellorar as terapias, vinculando as necesidades clínicas dos pacientes coas tecnoloxías, principalmente a xenómica e a intelixencia artificial”, nas súas palabras.
O grupo de Hematoloxía e Xenómica Computacional do IDIS traballa en novas liñas de investigación aplicando estes mesmos modelos preditivos que xa desenvolven en proxectos internacionais. “Queremos calibrar este tipo de modelos e introducir unha nova variable xenómica para tratar de perfilar cales son os pacientes que teñen maior necesidade de recibir tratamento con, por exemplo, inmunoterapia”, afirma o investigador. “Este estudo demostra que podemos especificar unha estratexia terapéutica óptima que probamos en estudos clínicos e terapias máis novas, utilizando novos datos e estudos clínicos”.
Máis información sobre IDIS
O Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago de Compostela (IDIS) naceu en 2008 froito da colaboración entre a Área Sanitaria de Santiago de Compostela e Barbanza (SERGAS) e a Universidade de Santiago de Compostela. Como eixo da investigación sanitaria galega, está acreditado polo Instituto de Salud Carlos III dende o ano 2010. O seu obxectivo é identificar e desenvolver novas solucións que dean resposta aos problemas de saúde da sociedade. Cun equipo de 1.213 profesionais, 106 grupos de investigación, 43,5 M€ de fondos recadados no último ano, o IDIS contribúe co seu traballo ao incremento do coñecemento da saúde e á consolidación da innovación no sector sanitario.
