C045 – Senescencia celular, cancro e envellecemento

ÁREA: ONCOLOXÍA

Obxectivos e liñas de investigación

Obxectivos

O noso grupo investiga un proceso esencial para a saúde e a enfermidade humana, a senescencia celular. Este programa permite ás células defenderse de múltiples agresións, asegurándose de que as células danadas non poidan continuar dividíndose e promovendo a secreción de múltiples factores que activan ó sistema inmune e promoven a remodelación e a reparación do tecido afectado. O seu correcto funcionamento permite manter a homeostase tisular, pero o seu incremento e acumulación, por exemplo, durante o envellecemento, pode derivar en multitude de patoloxías que coñecemos como enfermidades asociadas ó envellecemento e,  entre elas, ó cancro.
Ademáis, a terapia antitumoral deixa moitas veces células tumorais en estado senescente, o que limita a súa eficacia. Traballamos para identificar novos tratamentos antitumorais que nos permitan eliminar estas células tumorais senescentes mediante a indución específica da súa morte, o que nos permitirá ter tratamentos máis efectivos.

Líneas de investigación

  • Busca de novos compostos senolíticos: Realizamos cribados masivos de compostos para atopar novas moléculas con actividade citotóxica específica de células senescentes
  • Identificación de marcadores de senescencia en cancro tras quimioterapia: Buscamos biomarcadores que poidan informarnos do estado senescente inducido en pacientes de cancro tras quimioterapia
  • Estudo dos procesos moleculares que levan á indución de senescencia por quimioterapia en células tumorais: Tratamos de entender como se produce a senescencia tras quimioterapia para mellorar o proceso, derivar a resposta cara a morte e evitar os mecanismos de resistencia á terapia
  • Estudo do efecto dos factores secretados por células tumorais senescentes: Analizamos o efecto paracrino da indución de senescencia en células tumorais para potenciar o seu posible efecto positivo e evitar as consecuencias negativas

 

Equipo investigador
Líder
Collado Rodríguez, Manuel

 

Persoal Investigador (establecido ou asociado)
del Pino González de la Higuera, Pablo Alfonso
Polo Tobajas, Ester

Posdoutorais
da Silva Álvarez, Sabela
Picallos Rabina, María del Pilar

Predoutorais
Estévez Souto, Valentín
Faílde Fiestras, Alejandro
Lado Fernández, Patricia
Miranda Tolosa, Rocío
Núñez Quintela, Víctor
Prados Sánchez, Miguel Ángel
Proxectos

Publicacións
  • Antelo-Iglesias L, Picallos-Rabina P, Estévez-Souto V, Da Silva-Álvarez S, Collado M. The role of cellular senescence in tissue repair and regeneration. Mech Ageing Dev. 2021 Sep;198:111528. doi: 10.1016/j.mad.2021.111528. Epub 2021 Jun 25. PMID: 34181964
  • Da Silva-Álvarez S, Collado M. The Jekyll and Hyde of Senescence in Cancer: TIMP1 Controls the Switch from Tumor-Controlling to Tumor-Promoting Senescence. Cancer Cell. 2021 Jan 11;39(1):13-15. doi: 10.1016/j.ccell.2020.12.013. Epub 2020 Dec 24. PMID: 33357453
  • Da Silva-Álvarez S, Guerra-Varela J, Sobrido-Cameán D, Quelle A, Barreiro-Iglesias A, Sánchez L, Collado M. Developmentally-programmed cellular senescence is conserved and widespread in zebrafish. Aging (Albany NY). 2020 Sep 29;12(18):17895-17901. doi: 10.18632/aging.103968. Online ahead of print. PMID: 32991320. Free PMC article
  • Gorgoulis V, Adams PD, Alimonti A, Bennett DC, Bischof O, Bishop C, Campisi J, Collado M, Evangelou K, Ferbeyre G, Gil J, Hara E, Krizhanovsky V, Jurk D, Maier AB, Narita M, Niedernhofer L, Passos JF, Robbins PD, Schmitt CA, Sedivy J, Vougas K, von Zglinicki T, Zhou D, Serrano M, Demaria M. Cellular Senescence: Defining a Path Forward. Cell. 2019 Oct 31;179(4):813-827. doi: 10.1016/j.cell.2019.10.005. PMID: 31675495
  • Da Silva-Álvarez S, Guerra-Varela J, Sobrido-Cameán D, Quelle A, Barreiro-Iglesias A, Sánchez L, Collado M. Cell senescence contributes to tissue regeneration in zebrafish. Aging Cell. 2020 Jan;19(1):e13052. doi: 10.1111/acel.13052. Epub 2019 Oct 31. PMID: 31670873 Free PMC article.
  • Da Silva-Álvarez S, Picallos-Rabina P, Antelo-Iglesias L, Triana-Martínez F, Barreiro-Iglesias A, Sánchez L, Collado M. The development of cell senescence. Exp Gerontol. 2019 Dec;128:110742. doi: 10.1016/j.exger.2019.110742. Epub 2019 Oct 21. PMID: 31648013. Review
  • Triana-Martínez F, Picallos-Rabina P, Da Silva-Álvarez S, Pietrocola F, Llanos S, Rodilla V, Soprano E, Pedrosa P, Ferreirós A, Barradas M, Hernández-González F, Lalinde M, Prats N, Bernadó C, González P, Gómez M, Ikonomopoulou MP, Fernández-Marcos PJ, García-Caballero T, Del Pino P, Arribas J, Vidal A, González-Barcia M, Serrano M, Loza MI, Domínguez E, Collado M. Identification and characterization of Cardiac Glycosides as senolytic compounds. Nat Commun. 2019 Oct 21;10(1):4731. doi: 10.1038/s41467-019-12888-x. PMID: 31636264. Free PMC article
  • Ferreirós A, Pedrosa P, Da Silva-Álvarez S, Triana-Martínez F, Vilas JM, Picallos-Rabina P, González P, Gómez M, Li H, García-Caballero T, González-Barcia M, Vidal A, Collado M. Context-Dependent Impact of RAS Oncogene Expression on Cellular Reprogramming to Pluripotency. Stem Cell Reports. 2019 May 14;12(5):1099-1112. doi: 10.1016/j.stemcr.2019.04.006. Epub 2019 May 2. PMID: 31056476. Free PMC article.
Web do grupo

Investigador líder

Manuel Collado Rodríguez

Manuel Collado Rodríguez