E034 – Farmacoloxía Clínica

Obxectivos

No campo da investigación clínica e traslacional, os intereses do noso grupo de investigación composto fundamentalmente por membros do Servizo de Farmacia da Área Sanitaria de Santiago de Compostela con formación investigadora e asistencial oriéntanse nunha serie de aspectos fundamentais:
1.Personalización dos tratamentos farmacolóxicos: contribuír a desvelar as bases de variabilidade na resposta a fármacos e optimizar o resultado das terapias farmacolóxicas.
2. Desenvolvemento e caracterización galénica de medicamentos.

Liñas de investigación

• Desenvolvemento de fármacos e formulacións personalizadas (Galeno 4.0):  Na actualidade existe un importante número de doentes en situación de baleiro terapéutico, que non dispoñen de tratamentos adaptados a súa enfermidade e/ou condición específica. Neste punto as seccións de galénica do Servizo de Farmacia son as encargadas de dar resposta. A liña “Galeno 4.0” supuxo unha reinvención no desenvolvemento e optimización das formulacións personalizadas adaptadas ó enfermo, sendo na actualidade o grupo, un referente nacional neste campo. Tódolos resultados obtidos nesta liña, tiveron una traslación directa a nosa práctica clínica asistencial.
• Medicina personalizada farmacocinética: Según o Canadian National Research Council, a Medicina Personalizada supón a adaptación do tratamento médico ás  características individuais de cada paciente. Isto supón a posibilidade de identificar a doentes que difiren na súa susceptibilidade a experimentar unha determinada enfermidade, na bioloxía e/ou o prognóstico de dita enfermedade, así como na resposta ou os efectos adversos que experimentan trala administración dun determinado tratamento. Esta identificación realízase a través da análise e integración de datos xenómicos e técnicas de imaxe molecular con datos clínicos e do contorno do paciente.
• Investigación clínica independente: Os ensaios clínicos considéranse imprescindibles para avanzar na investigación científica. Grazas a eles poden estar dispoñibles novos medicamentos e tratamentos, pero a súa posta en marcha e a súa execución é custosa por iso, en máis do 70% dos casos soen estar promovidos pola industria. Nos últimos anos a unidade coordinou varios destes ensaios, non obstante, nos últimos anos xurdiu a necesidade de promover a investigación clínica independente, que intentan resolver problemas identificados polos profesionais do sistema Nacional de Saúde que afectan aos seus pacientes. Liderar a innovación na área de elaboración de medicamentos e a aplicación de técnicas de medicina personalizada, inclúe de maneira inherente a avaliación clínica destas intervencións. Actualmente a unidade coordinou a realización de ensaios clínicos promovidos pola industria, e lidera dous ensaios clínicos independentes no campo da infectoloxía.

• Varela-Fernández R, Isabel Lema-Gesto M, González-Barcia M, Javier Otero-Espinar F. Design, development, and characterization of an idebenone-loaded poly-ε-caprolactone intravitreal implant as a new therapeutic approach for LHON treatment. Eur J Pharm Biopharm. 2021 Sep 6:S0939-6411(21)00233-2. doi: 10.1016/j.ejpb.2021.09.001. Online ahead of print. PMID: 34500025
• Toja-Camba FJ, Gesto-Antelo N, Maroñas O, Echarri Arrieta E, Zarra-Ferro I, González-Barcia M, Bandín-Vilar E, Mangas Sanjuan V, Facal F, Arrojo Romero M, Carracedo A, Mondelo-García C, Fernández-Ferreiro A. Review of Pharmacokinetics and Pharmacogenetics in Atypical Long-Acting Injectable Antipsychotics. Pharmaceutics. 2021 Jun 23;13(7):935. doi: 10.3390/pharmaceutics13070935. PMID: 34201784
• Mondelo-García C, Bandín-Vilar E, García-Quintanilla L, Castro-Balado A, Del Amo EM, Gil-Martínez M, Blanco-Teijeiro MJ, González-Barcia M, Zarra-Ferro I, Fernández-Ferreiro A, Otero-Espinar F. Current Situation and Challenges in Vitreous Substitutes. J. Macromol Biosci. 2021 Aug;21(8):e2100066. doi: 10.1002/mabi.202100066. Epub 2021 May 13. PMID: 33987966
• Castro-Balado A, Mondelo-García C, Barbosa-Pereira L, Varela-Rey I, Novo-Veleiro I, Vázquez-Agra N, Antúnez-López JR, Bandín-Vilar EJ, Sendón-García R, Busto-Iglesias M, Rodríguez-Bernaldo de Quirós A, García-Quintanilla L, González-Barcia M, Zarra-Ferro I, Otero-Espinar FJ, Rey-Bretal D, Lago-Quinteiro JR, Valdés-Cuadrado L, Rábade-Castedo C, Del Río-Garma MC, Crespo-Diz C, Delgado-Sánchez O, Aguiar P, Barbeito-Castiñeiras G, Pérez Del Molino-Bernal ML, Trastoy-Pena R, Passannante R, Llop J, Pose-Reino A, Fernández-Ferreiro A. Development and Characterization of Inhaled Ethanol as a Novel Pharmacological Strategy Currently Evaluated in a Phase II Clinical Trial for Early-Stage SARS-CoV-2 Infection. Pharmaceutics. 2021 Mar 5;13(3):342. doi: 10.3390/pharmaceutics13030342. PMID: 33808025
• Conde Penedo A, Díaz Tomé V, Fernández Ferreiro A, González Barcia M, Otero Espinar FJ. Enhancement in corneal permeability of riboflavin using cyclodextrin derivates complexes as a previous step to transepithelial cross-linking. Eur J Pharm Biopharm. 2021 May;162:12-22. doi: 10.1016/j.ejpb.2021.02.012. Epub 2021 Mar 2.PMID: 33667681
• Seoane-Viaño I, Ong JJ, Luzardo-Álvarez A, González-Barcia M, Basit AW, Otero-Espinar FJ, Goyanes A. 3D printed tacrolimus suppositories for the treatment of ulcerative colitis. Asian J Pharm Sci. 2021 Jan;16(1):110-119. doi: 10.1016/j.ajps.2020.06.003. Epub 2020 Jul 9.PMID: 33613734. Free PMC article.
• Díaz-Tomé V, García-Otero X, Varela-Fernández R, Martín-Pastor M, Conde-Penedo A, Aguiar P, González-Barcia M, Fernández-Ferreiro A, Otero-Espinar FJ. In situ forming and mucoadhesive ophthalmic voriconazole/HPβCD hydrogels for the treatment of fungal keratitis. Int J Pharm. 2021 Mar 15;597:120318. doi: 10.1016/j.ijpharm.2021.120318. Epub 2021 Feb 1. PMID: 33540021
• García-Otero X, Díaz-Tomé V, Varela-Fernández R, Martín-Pastor M, González-Barcia M, Blanco-Méndez J, Mondelo-García C, Bermudez MA, Gonzalez F, Aguiar P, Fernández-Ferreiro A, Otero-Espinar FJ. Development and Characterization of a Tacrolimus/Hydroxypropyl-β-Cyclodextrin Eye Drop. Pharmaceutics. 2021 Jan 23;13(2):149. doi: 10.3390/pharmaceutics13020149. PMID: 33498753. Free PMC article.

I+i en Farmacia Hospitalaria